Thị trường tàu chở dầu thành phẩm (thị trường tàu vận chuyển các sản phẩm dầu mỏ tinh chế, chẳng hạn như xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay phản lực….) có thể có thêm nhiều thị trường thích hợp do một số thay đổi trong việc phân luồng vận chuyển dầu thành phẩm từ các nhà máy lọc dầu mới khi họ gia nhập thị trường. Trong báo cáo hàng tuần cập nhật mới nhất của Công ty môi giới tàu Gibson cho biết “Lợi nhuận từ hoạt động lọc dầu trên toàn thế giới đã tăng lên mức kỷ lục vào năm 2022, sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Mặc dù tỷ suất lợi nhuận đã giảm kể từ đó, nhưng nhìn chung vẫn ở mức ổn định (tốt), ngay cả khi tại châu Âu, sự thiếu hụt cơ cấu của các sản phẩm chưng cất trung gian còn lớn hơn những bất lợi cạnh tranh do các nhà máy lọc dầu tại Châu Âu tương đối đơn giản và lạc hậu so với các nhà máy lọc dầu lớn và hiện đại tại Trung Đông và Châu Á”.
“Tuy nhiên, trong tương lai, ngành lọc dầu châu Âu sẽ phải đối mặt với những thách thức mới, với công suất lọc dầu hiện đại hơn sắp được đưa vào sử dụng. Theo IEA (Cơ quan Năng lượng Quốc tế), trong năm nay, sản lượng lọc dầu ở Trung Đông được dự đoán sẽ tăng 650nghìn thùng/ngày (kbd) do các cơ sở mới được đưa vào vận hành gần đây. Vào tháng trước, Nhà máy Al Zour công suất 615nghìn thùng/ngày của Kuwait đã hoàn tất quy trình hoạt động, cùng với đó, Nhà máy lọc dầu Duqm công suất 230nghìn thùng/ngày ở Oman cũng chính thức được khánh thành vào đầu tháng 2. Tháng 09-2023, các nhà máy này đã bắt đầu hoạt động xuất khẩu sản phẩm. Cuối năm 2024, việc mở rộng nhà máy lọc dầu Sitra của Bahrain cũng dự kiến sẽ tăng cường hoạt động trong khu vực, Gibson cho biết thêm.
Nguồn: Gibson – Biểu đồ lợi nhuận từ hoạt động lọc dầu tại Châu Âu
Theo chuyên gia môi giới tàu, “tại lưu vực Đại Tây Dương, chúng ta sẽ thấy hoạt động lọc dầu tại nhà máy lọc dầu Dangote công suất 650nghìn thùng/ngày của Nigeria gia tăng dần. Nhà máy này đã nhập khẩu dầu thô kể từ tháng 12-2023 và đầu tháng này, tháng 3-2024 đã xuất khẩu 02 lô dầu naphtha. Năm 2024, IEA dự kiến sản lượng đạt trung bình 200nghìn thùng/ngày, xét đến thời gian dài để tăng cường xây dựng một nhà máy lọc dầu mới.
Trong khi đó, vào đầu tháng 2-2024, theo báo cáo của Shell Nigeria, họ đã cung cấp khoảng 475.000 thùng dầu cho nhà máy lọc dầu Port Harcourt công suất 210nghìn thùng/ngày mới được cải tiến gần đây, nhà máy này ban đầu có kế hoạch sản xuất 60nghìn thùng/ngày. Ở những nơi khác, việc khởi động nhà máy lọc dầu Olmeca công suất 340.000thùng/ngày ở Mexico là một “chiêu bài” đáng chú ý khác. Mặc dù các lãnh đạo của công ty gần đây đã tuyên bố rằng cơ sở này sẽ bắt đầu hoạt động trong Quý I, và công suất hoạt động toàn diện sẽ đáp ứng vào năm 2025/26, nhưng lượng xuất khẩu dầu thô của nước này không có sự sụt giảm rõ ràng, điều này cho thấy rằng ngay cả những hoạt động ban đầu vẫn còn cần thêm thời gian”.
Hình ảnh minh họa
Theo Gibson nhận định, “Có lẽ với dự tính này, một số nhà máy lọc dầu tại châu Âu đã chuẩn bị đóng cửa. Tháng 11 năm ngoái, Petroineos đã công bố kế hoạch ngừng hoạt động lọc dầu tại Nhà máy lọc dầu Grangemouth công suất 150nghìn thùng/ngày vào năm 2025 (sau 18 tháng chuyển đổi thành trạm nhập khẩu nhiên liệu) do cạnh tranh quốc tế ngày càng tăng và ảnh hưởng từ quá trình chuyển đổi năng lượng. Gần đây, Shell đã công bố kế hoạch chuyển đổi máy hydrocracker tại Nhà máy Wesseling công suất 150nghìn thùng/ngày tại Đức và ngừng xử lý dầu thô tại cơ sở này vào cuối năm 2025. BP cũng đã công bố kế hoạch đóng cửa hoặc chuyển đổi một số đơn vị tại cơ sở được thừa nhận là kém cạnh tranh của mình. Nhà máy lọc dầu Gelsenkirchen ở Đức vào năm 2025 sẽ giảm công suất sản xuất khoảng 1/3”.
Nguồn: Gibson – Biểu đồ: Giá cước vận chuyển dầu chưa thành phẩm theo hợp đồng giao ngay
Nhà môi giới tàu kết luận rằng “việc đóng cửa nhà máy lọc dầu đã được thông báo sẽ làm giảm lượng dầu thô tiêu thụ trong khu vực, giải phóng thêm các thùng dầu ở Lưu vực Đại Tây Dương cho các chuyến hàng đường dài về phía Đông. Khối lượng nhập khẩu dầu thành phẩm vào khu vực cũng dự kiến sẽ tăng, mặc dù điều này phụ thuộc vào nhu cầu thị trường, vốn đang phải đối mặt với những trở ngại do áp lực khử cacbon. Tuy nhiên, với doanh số bán xe điện chạy pin ở EU và Anh giảm mạnh trong tháng 01, do một số nước châu Âu loại bỏ các khoản trợ cấp tốn kém, có lẽ mức giảm tiêu thụ xăng và dầu diesel ở châu Âu hầu hết được dự đoán sẽ diễn ra chậm hơn một chút so với những phỏng đoán trước đây. ”