Giá dầu đã đạt được đà tăng trong tuần trước, do sự căng thẳng địa chính trị và lượng tồn kho giảm.
Các nhà phân tích tiếp tục tranh luận về mức độ nghiêm trọng gây ra bởi những rủi ro địa chính trị và liệu năng lực dự phòng và sản xuất mới có thể giải quyết được các vấn đề về nguồn cung hay không.
Sự thay đổi nhu cầu theo mùa, cùng với việc cắt giảm lãi suất dự kiến, có vẻ sẽ đẩy giá dầu lên cao hơn trong tương lai gần.
Hình minh họa
Giá dầu đã đạt được đà tăng hạn chế trong tuần qua, dầu thô WTI tăng 4,67% giao dịch ở mức 76,84 đô la Mỹ/thùng, trong khi Brent tăng 4,29% giao dịch ở mức 82,08 đô la Mỹ/thùng. Phần lớn nguyên nhân khiến dầu tăng giá là do lượng hàng tồn kho của Mỹ giảm nhiều hơn dự kiến cũng như sự gia tăng những rủi ro địa chính trị trong tuần qua. Theo dữ liệu thống kê từ Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) cho thấy lượng dự trữ dầu thô của Mỹ giảm 9,2 triệu thùng trong tuần trước, do nhập khẩu dầu thô của Mỹ giảm mạnh khi thời tiết mùa đông khiến các nhà máy lọc dầu tạm dừng hoạt động và tình hình giao thông giảm sút. Trong khi đó, thủ lĩnh lực lượng Houthi của Yemen tuyên bố sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào các tàu có liên hệ với Israel trừ khi viện trợ được cung cấp cho người dân Palestine sống ở Gaza.
Joshua Mahony, Trưởng nhóm chuyên gia phân tích thị trường tại Scope Markets, trả lời phỏng vấn với Reuters: “Cuối cùng chúng ta cũng thấy thị trường năng lượng thức tỉnh trước thực tế rằng rõ ràng rằng sự gián đoạn chuỗi cung ứng này sẽ còn kéo dài trong nhiều tháng nữa”.
Phố Wall dường như không đồng thuận trong việc nhìn nhận mức độ nghiêm trọng của những rủi ro địa chính trị mà thị trường phải đối mặt. Vài ngày trước, HSBC Global Research đã dự đoán rằng năng lực sản xuất dự phòng của OPEC+ sẽ đủ để bù đắp những rủi ro địa chính trị hiện tại, đồng thời bổ sung rằng giá dầu thô Brent có thể sẽ duy trì ở mức 75 đô la Mỹ/thùng đến 85 đô la Mỹ/thùng trong trung hạn.
Theo các nhà phân tích, công suất sản xuất dự phòng của OPEC+ sẽ tăng lên 4,5 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2024, tăng từ mức 4,3 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2023, đủ để giảm bớt sự tăng giá đột ngột. Ngoài ra, HSBC đã chỉ ra rằng chiến lược tác động đến giá thông qua việc cắt giảm sản lượng thường xuyên của OPEC+ đang dần trở nên kém hiệu quả do sản lượng tăng vọt từ các thành viên ngoài OPEC, đặc biệt là Hoa Kỳ. Sản lượng dầu thô của Hoa Kỳ-- đạt mức cao nhất mọi thời đại là 13,2 triệu thùng/ngày trong những tháng cuối năm 2023– dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong vài năm tới, mặc dù với tốc độ chậm hơn.
HSBC cho biết: “Sự gián đoạn thương mại ở Biển Đỏ chỉ có tác động tối thiểu đến giá dầu chi làm tăng thêm phần phí bảo hiểm cận biên và cho đến nay không có nguồn cung vật chất nào bị thiệt hại”.
Tuy nhiên, phe lạc quan hoàn toàn không đồng ý với quan điểm trên. Các chuyên gia hàng hóa tại Standard Chartered đã khẳng định lại lập trường trước đó của họ rằng thị trường dầu mỏ đang đánh giá thấp những rủi ro địa chính trị một cách nghiêm trọng. Theo StanChart, trong tuần qua, rủi ro ngày càng gia tăng đối với việc vận chuyển dầu của Nga ở vùng Baltic, trùng hợp với hoạt động quân sự đang diễn ra ở Biển Đỏ. Hơn nữa, chính sách đối ngoại của Iran ngày càng bất ổn sau một loạt sự cố ở một số nước láng giềng. Các chuyên gia phân tích nói rằng, số lượng, quy mô và mức độ phức tạp của các mối đe dọa chính trị có thể khiến các nhà đầu cơ bán khống lo ngại hơn về những tác động tiêu cực tiềm tàng đối với khoản đầu tư của họ, những sự kiện bất lợi làm tiêu đề trên các phương tiện truyền thông.
StanChart chỉ ra rằng lý do chính khiến thị trường tiếp tục giảm nhẹ những rủi ro này chỉ đơn giản là sự nhầm lẫn về tính thời vụ. Theo quan điểm của StanChart, thị trường đã hiểu sai về tình trạng dư cung bình thường theo mùa trong tháng 1 là dấu hiệu của sự suy yếu cơ bản trong dài hạn. Tuy nhiên, các chuyên gia dự đoán xu hướng giảm giá này sẽ giảm bớt trong những tuần tới khi thị trường dần thắt chặt theo mùa. Thị trường dầu có xu hướng thắt chặt đáng kể từ cuối tháng 1 do nhu cầu cải thiện từ mức thấp theo mùa.
Năm 2023, nhu cầu dầu toàn cầu trong tháng 2 đạt 3,5 triệu thùng/ngày so với cùng kỳ tháng trước, một mức tăng đột biến lớn bất thường. StanChart đã dự đoán rằng, trong tháng 2 năm nay, 2024, chúng ta sẽ chứng kiến mức tăng từ 2,7 triệu thùng/ngày lên 102,25 triệu thùng/ngày. Trong khi Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) cũng lạc quan tương tự và dự báo mức tăng 2,8 triệu thùng/ngày tăng lên mức 103,62 triệu thùng/ngày. Đây có thể là mức cao nhất mọi thời đại.
Trong khi đó, StanChart đã dự đoán rằng mức tồn kho toàn cầu hiện tại là 1,17 triệu thùng/ngày trong tháng 1 sẽ chuyển sang mức tăng 1,40 triệu thùng/ngày trong tháng 2 và mức tăng khác là 1,48 triệu thùng/ngày trong tháng 3, phần lớn là do nhu cầu phục hồi theo mùa.
Đây mới là yếu tố chính: theo StanChart, nhu cầu tăng theo mùa và dự kiến lượng hàng tồn kho giảm có thể khiến thị trường trở nên nhạy cảm hơn nhiều với bất kỳ quyết định hoặc sự kiện chính trị nào liên quan đến ngành dầu đều có thể tác động lớn đến một đợt tăng giá dầu đột ngột.
Hơn nữa, việc cắt giảm lãi suất sắp tới của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ cũng có khả năng tác động khiến giá dầu tăng. Tỷ giá đã tăng trong năm mới do sự không chắc chắn về thời gian và mức độ tăng lãi suất, dẫn đến đồng đô la tăng mạnh và gây tổn hại cho giá dầu. Rất may, thị trường đã định giá gần 80% khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 3.
Biên soạn bởi Alex Kimani cho Oilprice.com