Thị trường dầu mỏ toàn cầu ngày càng mang tính địa phương khi các cuộc tấn công của phiến quân ở Biển Đỏ và giá cước vận tải tăng cao khiến nguồn cung gần trở nên hấp dẫn hơn.
Sự sụt giảm lưu lượng tàu chở dầu qua Kênh đào Suez đang nhen nhóm thúc đẩy sự chia rẽ, gồm một khu vực thương mại tập trung quanh Lưu vực Đại Tây Dương và bao gồm Biển Bắc và Địa Trung Hải, và một khu vực khác bao gồm Vịnh Ba Tư, Ấn Độ Dương và Đông Á. Dầu thô vẫn được vận chuyển qua lại giữa các khu vực này - thông qua hành trình dài hơn và tốn kém hơn quanh Cực Nam Châu Phi – Tuy nhiên, gần đây mô hình giao thương này có dấu hiệu cho thấy sự mất kết nối.
Trên khắp Châu Âu, một số nhà máy lọc dầu đã bỏ qua việc mua dầu thô Basrah của Iraq vào tháng trước, trong khi những người mua từ lục địa này đang mua hàng từ Biển Bắc và Guyana. Tại châu Á, nhu cầu đối với dầu thô Murban của Abu Dhabi tăng vọt đã khiến giá giao ngay tăng đột biến vào giữa tháng 1 và dòng dầu từ Kazakhstan đến châu Á giảm mạnh.
Trong khi đó, lượng dầu thô từ Mỹ đến châu Á đã giảm hơn 1/3 trong tháng trước so với tháng 12, dữ liệu theo dõi tàu biển từ Kpler cho thấy.
Sự phân mảnh này sẽ không kéo dài nhưng hiện tại nó đang khiến các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu như Ấn Độ và Hàn Quốc gặp khó khăn hơn trong việc đa dạng hóa nguồn cung cấp dầu. Đối với các nhà máy tinh chế, nó hạn chế tính linh hoạt của họ trong việc đáp ứng với động lực thị trường đang thay đổi nhanh chóng và cuối cùng có thể làm giảm lợi nhuận.
Viktor Katona, nhà phân tích dầu thô hàng đầu tại công ty phân tích dữ liệu Kpler, cho biết: “Việc chuyển hướng sang vận chuyển hàng hóa dễ dàng hơn về mặt hậu cần có ý nghĩa thương mại và điều đó sẽ đúng cho đến khi sự gián đoạn ở Biển Đỏ khiến giá cước vận chuyển tăng cao”. “Đó là một hành động cân bằng khó khăn khi lựa chọn giữa an ninh nguồn cung và tối đa hóa lợi nhuận.”
Kpler cho biết trong một ghi chú công bố ngày 30 tháng 01 rằng lượng tàu chở dầu đi qua Kênh đào Suez trong tháng trước đã giảm 23% so với tháng 11. Sự sụt giảm thậm chí còn rõ rệt hơn đối với khí dầu mỏ hóa lỏng và khí tự nhiên hóa lỏng, giảm tương ứng 65% và 73%.
Trong các thị trường sản phẩm, dòng nhiên liệu diesel và máy bay phản lực từ Ấn Độ và Trung Đông đến châu Âu, cũng như dầu mazut và naphtha của châu Âu hướng tới châu Á bị ảnh hưởng nhiều nhất. Giá naphtha tại châu Á, một nguyên liệu hóa dầu, đạt mức cao nhất trong gần hai năm vào tuần trước do lo ngại nguồn cung từ châu Âu sẽ trở nên khó khăn hơn.
Tác động của các cuộc tấn công ở Biển Đỏ đang ảnh hưởng đến giá dầu thông qua việc tăng chi phí vận chuyển cao hơn, điều này đang khuyến khích các nhà máy lọc dầu chuyển đến địa phương nơi họ có thể hoạt động. Kpler cho biết giá cước đối với tàu chở dầu thô Suezmax từ Trung Đông tới Tây Bắc Âu đã tăng khoảng một nửa kể từ giữa tháng 12. Dầu thô Brent chuẩn toàn cầu tăng khoảng 6% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, chi phí vận chuyển dầu đến châu Á từ Mỹ, nơi sản lượng đang tăng mạnh, đã tăng hơn 2 USD/thùng trong khoảng thời gian 03 tuần vào tháng 1, theo các nhà giao dịch tham gia thị trường.
Giovanni Staunovo, chuyên gia phân tích hàng hóa tại UBS Group AG cho biết: “Vẫn có thể đa dạng hóa nhưng giá sẽ cao hơn”. “Trừ khi nó có thể được chuyển đến người tiêu dùng cuối cùng, nếu không nó sẽ làm giảm lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu.”
Tình hình ở Biển Đỏ dự kiến sẽ không dẫn đến sự sắp xếp lại các dòng dầu trong dài hạn, nhưng cũng khó có thể đạt được giải pháp cho cuộc xung đột trong thời gian tới. Thay vào đó, có nguy cơ gián đoạn đáng kể hơn, đặc biệt là sau cuộc tấn công của Houthi vào một tàu chở nhiên liệu của Nga vào cuối tháng trước. Cuộc tấn công đó rất đáng chú ý vì nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn trước đó đã chỉ ra rằng các tàu Nga và Trung Quốc sẽ không bị nhắm mục tiêu.
Cuối tuần qua, lực lượng Houthi tuyên bố sẽ đáp trả các cuộc không kích do Mỹ và Anh dẫn đầu sau khi hàng chục mục tiêu của nhóm nổi dậy bị tấn công trong đợt tấn công lớn nhất kể từ cuộc tấn công vào ngày 11/1.
Adi Imsirovic, giám đốc công ty tư vấn Surrey Clean Energy, cho biết: “Địa chính trị không tốt cho thương mại. “Nếu tôi là người mua, tôi sẽ thận trọng. Đây là thời điểm khó khăn đối với các nhà máy tinh chế, đặc biệt là các nhà máy tinh chế châu Á, những người cần phải linh hoạt hơn”.
© 2024 Bloomberg LP